Η ακμή, είναι μία ιδιαίτερα συχνή μορφή δερματοπάθειας στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ θεωρείτε από πολλούς ένα φυσιολογικό στάδιο της εφηβείας, αφού αφορά το 80-85% των εφήβων. Είναι όμως πράγματι, ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης του ανθρώπου;
Όχι δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι. Η ακμή, ως γενικευμένο φαινόμενο, ήταν απούσα σε παραδοσιακές κοινωνίες, όπως αυτές των προηγούμενων γενιών και είναι επίσης απούσα σε πληθυσμούς που καταναλώνουν διαφορετικά μοντέλα διατροφής τα οποία για παράδειγμα δεν συμπεριλαμβάνουν γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως και τρόφιμα που εμφανίζουν υψηλή ινσουλίνη.
Η σχέση της Ακμής με τον σύγχρονο τρόπο διατροφής
Πρόσφατα, ερευνητικά δεδομένα, συσχέτισαν αυτήν την ασθένεια του δέρματος που έχει αγγίξει πλέον επιδημιολογικές διαστάσεις, με τον σύγχρονο τρόπο διατροφής μας. Στις μέρες μας, η ακμή αφορά εξίσου και τους ενήλικες, ακολουθώντας τους ανθρώπους μέχρι ακόμα και την Τρίτη δεκαετία της ζωής τους, σχεδόν στο 50% των ανδρών και γυναικών.
Η σύγχρονη Δυτικού τύπου διατροφή, που χαρακτηρίζεται από υψηλό γλυκαιμικό φορτίο και υψηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών πρωτεϊνών, έχει συσχετισθεί ως ένας θεμελιώδης διατροφικός παράγοντας για την προώθηση της επιδημίας ακμής. Επιδημιολογικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η κατανάλωση γάλακτος προκαλεί προώθηση της ακμής ή/και επιβαρυντικό αποτέλεσμα αυτής. Η σύγχρονη Δυτικού τύπου διατροφή που ακολουθεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και χαρακτηρίζεται από την πρόσληψη μεγάλου αριθμού θερμίδων, τροφών υψηλού γλυκαιμικού δείκτη, τροφών πλουσίων σε ζωικό λίπος, κρεάτων, καθώς και πρωτεϊνών γάλακτος ανεβάζουν τα επίπεδα της ινσουλίνης και του παράγοντα αύξησης της ινσουλίνης (IGF-1).
Πίνακας 1.
| Τρόφιμα που κατανάλωναν πάσχοντες ακμής σύμφωνα με έρευνες | Αντικαταστήστε |
| Γάλα και ειδικά άπαχο γάλα, γαλακτοκομικά, τυρί κρέμα, τυρί κότατζ, επεξεργασμένα τυριά | Γάλα αμυγδάλου, γιαούρτι σόγιας, φυτικά τυριά |
| Στιγμιαίες σούπες/ στιγμιαία noodles, συσκευασμένα σνακ | Στιγμιαία σούπα miso, σπιτική σούπα, κριτσίνι πολύσπορο/ρυζογκοφρέτα |
| πρόχειρο αγοραστό φαγητό | Φτιάξτε το δικό σας σάντουιτς/ σαλάτες με αγνά υλικά |
| Ανθρακούχα ποτά | Φρέσκοι χυμοί φρούτων, αφεψήματα ζεστά και κρύα |
| Χοιρινό, κοτόπουλο, | Φαλάφελ και άλλα μπιφτέκια οσπρίων, χούμους, σπιτικά σουβλάκια από τόφου |
| Ξηροί καρποί | 2 κγ/ ημέρα τριμμένος λιναρόσπορος ή καρύδια, πλούσια σε ω3 λιπαρά, φρέσκα φρούτα και μπαστουνάκια λαχανικών |
Η δημιουργία της ακμής: ένας περίπλοκος μηχανισμός ανάπτυξης
Ο μηχανισμός που εμπλέκεται στην προώθηση της ακμής είναι σύνθετος. Συνοπτικά εμπλέκονται τα μεταβολικά σήματα της πρωτεϊνικής κινάσης, που επηρεάζεται από τα διατροφικά συστατικά του συμπλέγματος mTORC1, ολοκληρώνοντας τα σήματα της κυτταρικής ενέργειας, των αυξητικών παραγόντων (IGF-1), των πρωτεϊνικής προέλευσης σημάτων και κυρίως του αμινοξέος λευκίνη, που παρέχονται από την υπερκατανάλωση γαλακτοκομικών και κρέατος. Το αμινοξύ λευκίνη διεγείρει τη σηματοδότηση mTORC1-SREBP (Sterol Regulatory Element-Binding Protein) και άμεσα μετατρέπεται από τα σνηγματοκύτταρρα σε λιπαρά οξέα και στερόλες για τη σύνθεση των λιπιδίων του σμήγματος.
Έρευνες δείχνουν ότι τόσο στους εφήβους όσο και στους ενήλικες, η κατανάλωση πρωτεΐνης (από γάλα/ γαλακτοκομικά/ κρέατα) υπερβαίνει των αναγκών και ως εκ τούτου υπάρχει κορύφωση της ακμής κατά τη διάρκεια της εφηβείας, αλλά και την παραμονή της, στην τρίτη δεκαετία της ζωής.
Το αμινοξύ Λευκίνη
Το γάλα είναι η πρώτη τροφή του ανθρώπου. Δεν είναι τυχαίο που το γάλα θεωρείται πηγή ζωής! Οι πρωτεΐνες γάλακτος παρέχουν τις μεγαλύτερες ποσότητες του αμινοξέος λευκίνη. Το πιο αποτελεσματικό και απαραίτητο αμινοξύ που απαιτείται για την ανάπτυξη αλλά …και την ενεργοποίηση του συμπλέγματος mTORC1. Τα γαλακτοκομικά περιέχουν την υψηλότερη ποσότητα λευκίνης (14%), έπειτα ακολουθεί η καζεΐνη (10%), το οποίο είναι το κύριο συστατικό πρωτεΐνης του ζωικού γάλακτος και των τυριών. Συγκριτικά, τα ζωικά τρόφιμα είναι πιο πλούσια σε λευκίνη από ότι τα φυτικά (Πίνακας 2). Η διαφορά αυτή στο θρεπτικό προφίλ μεταξύ ζωικών και φυτικών τροφίμων, υποδεικνύει και τις διαφορετικές επιδράσεις στο δέρμα μας, καταναλώνοντας μία σύγχρονη Δυτικού τύπου διατροφής, σε σύγκριση με μία για παράδειγμα χορτοφαγική ή φυτική (vegan) διατροφή.
Πίνακας 2.
| Τρόφιμα ζωικής προέλευσης πλούσια σε Λευκίνη (mg / 100 g τροφής) | Φυτικά τρόφιμα και η περιέκτικότητά τους σε Λευκίνη (mg / 100 g τροφής) |
| Βοδεινό κρέας (κιλότο) 2.369 | Καλαμπόκι (μαγειρεμένο) 394 |
| Τυρί Γκούντα (40% λίπος) 2.359 | Σιτάρι (μαγειρεμένα) 274 |
| Μπακαλιάρος, μαγειρεμένος 1.883 | Ρύζι (μαγειρεμένο) 219 |
| Διάφορα κρέατα, μαγειρεμένα 1.806 | Μπρόκολο (μαγειρεμένα) 193 |
| Τυρί πηγμένο (20% λίπος) 1.290 | Κουνουπίδι (μαγειρεμένα) 185 |
| Γιαούρτι (3,5% λιπαρά) 410 | Λευκό λάχανο (μαγειρεμένα) 56 |
| Αγελαδινό γάλα (1,5% λιπαρά) 381 | Μήλο 16 |
Επιπλέον, η εισαγωγή στην καθημερινή διατροφή ενός τροφίμου όπως το γάλα, είναι συνυφασμένη με αύξηση τροφίμων που αυξάνουν την ινσουλίνη αλλά και το βάρος όπως γλυκά, σοκολάτες, σφολιατοειδή κλπ. Παράλληλα, o σύγχρονος άνθρωπος χρειάζεται να επανεξετάσει πως κατά το πέρασμα των χρόνων έφτασε να καταναλώνει γάλα ζώων (και τα υποπροϊόντα του) σε τόσο μεγάλες ποσότητες. Η τροφή αυτή είναι άμεσα συνυφασμένη -για όλα τα θηλαστικά-, με εκείνο το στάδιο ανάπτυξης του θηλασμού. Ακόμα και στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή που υπήρχε η κατανάλωση κάποιων γαλακτοκομικών, οι ποσότητες, η ποιότητα και η συχνότητα κατανάλωσης ήταν σημαντικά διαφορετική απ’ ότι σήμερα. Αναλόγως χρειάζεται να αναρωτηθούμε και με την αύξηση της κατανάλωσης κρέατος. Ο παραδοσιακός άνθρωπος ήταν πιο εγκρατής. Κοινωνικοπολιτικοί παράμετροι έχουν συμβάλει σε αυτή τη διατροφική διαφοροποίηση. Στην περίπτωση του σύγχρονου ανθρώπου, η κατανάλωση ακόμα και μίας τροφής όπως το γάλα, άμεσα συνδεδεμένης με την μητρότητα, έχει επεκταθεί σε όλες της φάσεις της ζωής και μάλιστα για πολλούς η κατανάλωση είναι καθημερινή και σε μεγάλες ποσότητες.
Οι πρωτεΐνες στο χώρο του γυμναστήριου
Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό φαινόμενο, είναι η κατανάλωση απομονωμένων πρωτεϊνών από εφήβους σε fitness και bodybuilding περιβάλλοντα που συχνά φτάνουν σε κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων (έως 60-80 g / ημέρα). Οι πρωτεΐνες αυτές είναι πλούσιες σε λευκίνη ή καζεΐνη (όπως η δημοφιλής whey protein). Τα πολλά υποσχόμενα συμπηκνώματα πρωτεϊνών κυριολεκτικά δίνονται για να κερδίσουν οι ενδιαφερόμενοι, μυϊκή μάζα, μια διαδικασία η οποία συνδέεται με την ανάπτυξη της ακμής αλλά και με άλλες επιβαρυντικές λειτουργίες για την υγεία του σώματος .
O πίνακας που ακολουθεί (Πίνακας 3) υποδεικνύει τα τρόφιμα και το περιεχόμενό τους στο αμινοξύ λευκίνη. Τα τρόφιμα αυτά αποφεύγονται στην θεραπεία της ακμής.
Πίνακας 3
| Περιεχόμενο λευκίνης σε απομονωμένες πρωτεϊνικές πηγές (ποσοστό λευκίνης % / 100 g πρωτεΐνης) |
| Συμπυκνωμένη πρωτεΐνη ορρού γάλακτος 14% |
| Πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος (κυρίως καζεΐνη) 10% |
| Πρωτεΐνη αυγού 8,5% |
| Μυϊκή πρωτεΐνη 8% |
| Απομονωμένη πρωτεΐνη σόγιας 8% |
| Πρωτεΐνη σιταριού 7% |
Θεραπεία ακμής δια της τροφής
Μέσω της ακμής, το δέρμα εκφράζει μία δυσκολία του οργανισμού την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Η διατροφή έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην θεραπεία και ο πάσχοντας χρειάζεται να μπορέσει να κάνει σταδιακά τις απαραίτητες διαιτητικές αλλαγές. Σκοπός είναι να τροποποιηθούν οι διατροφικές συνήθειες, όχι μόνο απλά για την προσωρινή βελτίωση της ακμής αλλά και για να εμποδίσουμε την επιβλαβή και δαπανηρή πορεία προς άλλες σχετιζόμενες χρόνιες παθήσεις που εμπλέκονται με την ενίσχυση του συμπλέγματος (mTORC1) όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και ο καρκίνος που μπορεί να προκύψουν αργότερα στη ζωή.
Με λίγα λόγια, ενθυμούμενοι τον Ιπποκράτη, πατέρα της Ιατρικής, ο οποίος είπε πριν από περίπου 2.400 χρόνια “Η διατροφή μας πρέπει να είναι το φάρμακό μας και το φάρμακό μας πρέπει να είναι η διατροφή μας.”
Η ακμή στην κλινική πράξη: Άτομα που επέλεξαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ακμής με αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, υπήρξε έντονη βελτίωση του δέρματος ή και εξάλειψη της ακμής μέσα σε 1-3 μήνες. Επιπλέον, σε υπέρβαρα άτομα παρατηρήθηκε σταδιακή μείωση του σωματικού βάρους και λίπους, ενώ παρ’ όλη την αρχική δυσκολία διακοπής των γαλακτοκομικών υπήρξε σταδιακά εντυπωσιακή μείωση της επιθυμίας αυτών, όπως και μείωση της επιθυμίας για εύγευστα τρόφιμα πλούσια σε γαλακτοκομικά, όπως για παράδειγμα τα γλυκά.
Leave a Reply