Ημικρανία. Ένας απρόσκλητος επισκέπτης & πως να του κλείσουμε την πόρτα

Sunday, March 8, 2015 Προβλήματα Υγείας Permalink 2

Η ημικρανία είναι μια περίπλοκη πάθηση με διάφορα συμπτώματα. Η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της ημικρανίας είναι μεταξύ των ηλικιών 20 – 35 και συχνά συνδέεται με θετικό οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Ο πόνος συχνά περιγράφεται οξύς, παλμικός με αίσθηση σφιξίματος σε μία συγκεκριμένη περιοχή του κεφαλιού. Κοινές εκδηλώσεις αποτελούν η ευαισθησία στους ήχους και τα φώτα καθώς και οι στομαχικές διαταραχές. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι ημικρανίας, η κοινή ημικρανία με πόνο αλλά χωρίς χάσιμο ισορροπίας, διπλή όραση και τάση για λιποθυμία και η κλασσική ημικρανία με αίσθηση αστάθειας, διπλή όραση και λιποθυμική τάση.

Οι ημικρανίες συνδέονται με τη διαστολή και συστολή των αιμοφόρων αγγείων του κεφαλιού αλλά και με κληρονομικές ανωμαλίες στα γονίδια που ελέγχουν τη δραστηριότητα συγκεκριμένων εγκεφαλικών κυττάρων.

Υπάρχει όμως κάποια σύνδεση με τη διατροφή μας; Η απάντηση είναι Ναι και Όχι. Υπάρχει περιορισμένη βιβλιογραφία σχετικά με τη διατροφική θεραπευτική παρέμβαση της ημικρανίας. Φυσικά οι λειτουργία ολόκληρου του σώματος εξαρτάται από το πως τρεφόμαστε, όμως η εμφάνιση των κρίσεων εξαρτάται από τον συνδυασμό πολλών παραγόντων. Το στρες, η έλλειψη ύπνου, η έμμηνος ρύση, κάποια αρώματα, η νηστεία ή το υπερβολικό και ακατάλληλο φαγητό, οι συναισθηματικές διαταραχές, η νικοτίνη, η υπερβολική γυμναστική και η κληρονομικότητα αποτελούν κάποιους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση της.

Παράλληλα, έρευνες δείχνουν ότι η αποφυγή συγκεκριμένων διατροφικών ουσιών μπορεί να παίξουν προληπτικό ρόλο στην εμφάνιση της ημικρανίας. Ο Dr Max Gerson ξεκίνησε τον προηγούμενο αιώνα την θεραπεία της δικής του ημικρανίας με την διατροφική παρέμβαση του αποκλεισμού τροφών, ξεκινώντας με βασική τροφή τα μήλα και την παρατήρηση του εμφάνισης των κρίσεων ημικρανίας κατά την εισαγωγή άλλων τροφών.

Η διατροφή μπορεί να πυροδοτήσει την ημικρανία παρεμβαίνοντας στην απελευθέρωση σεροτονίνης στον εγκέφαλο και προκαλώντας αγγειοσύσπαση είτε επηρεάζοντας άμεσα κάποιες εγκεφαλικές περιοχές. Εκτιμάται ότι το ~20% των ημικρανιών, προκαλούνται από ευαισθησίες σε τρόφιμα, το νούμερο αυτό όμως ίσως να είναι υποτιμημένο. Συγκεκριμένα τρόφιμα που περιέχουν αγγειοδραστικές αμίνες, όπως η τυραμίνη και η φαινυλαλανίνη, μπορούν να προκαλέσουν ημικρανίες σε ασθενείς με ευαισθησία (Πίνακας 1).

Πίνακας 1.

Ενοχοποιούνται τρόφιμα που περιέχουν:

Νιτρώδη: επεξεργασμένα κρέατα και αλλαντικά όπως το ζαμπόν, τα λουκάνικα και το καπνιστό ψάρι.

το αμινοξύ Τυραμίνη: επεξεργασμένα κρέατα, αβοκάντο, μπανάνα, μπύρα, ψάρι κονσέρβας, γαλακτοκομικά (τυρί, γιαούρτι), σκληρά τυριά, μελιτζάνα, πατάτες, σμέουρα, τομάτες, κρασί, τρόφιμα με εκχύλισμα κρέατος (όπως κύβοι μαγειρέματος, έτοιμες σάλτσες) μαγιά.

Γλουταμινικό μονονάτριο: (αναγράφεται ως MSG ή E621) ενισχυτικό γεύσης που εμπεριέχεται σε πολλά έτοιμα φαγητά ασιατικών τύπου εστιατορίων και όχι μόνο, έτοιμες σούπες, επεξεργασμένους ξηρούς καρπούς, συσκευασμένα σνακ και έτοιμες σάλτσες.

Ασπαρτάμη: γλυκαντικό με ελάχιστες θερμίδες.

Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων πιθανότατα να συνοδεύετε με την κατανάλωση αυτών των ουσιών και την πυροδότηση της ημικρανίας. Υπάρχουν όμως και σε άλλα λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα, ροφήματα και φάρμακα, ουσίες που ενοχοποιούνται. Για παράδειγμα, ενοχοποιείται το αλκοόλ, καθώς και ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη (καφές, μαύρο τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα και σοκολάτα), όπως και η ασπιρίνη.

Επίσης, τα κιτρώδη φρούτα (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ) καλό είναι να αποφεύγονται κατά την ημικρανία αφού μπορεί να οξύνουν τον πόνο.

Ερευνητικά η κατανάλωση μίας αποκλειστικά φυτικής διατροφής, συνοδεία αποκλεισμού τροφών που πυροδοτούν την ημικρανία, έχει φανεί να βοηθάει τόσο στην συχνότητα εμφάνισης, όσο και στην ένταση του πόνου της ημικρανίας. Επιπλέον, η χρόνια κεφαλαλγία και η ημικρανία μπορεί να σχετίζονται ακόμα και με λοιμώξεις από την κατανάλωση χοιρινού, φύτρων, τυριών που έχουν υποστεί ζύμωση ή και γευστική ενίσχυση, όπως και η κατανάλωση ωμών ψαριών (π.χ. σούσι).

Η διατροφική αντιμετώπιση της ημικρανίας μέσω της διαδικασίας του αποκλεισμού τροφίμων και της υιοθέτησης μίας τέτοιας διατροφής, συστήνεται σε ανθρώπους που τα φαρμακευτικά μέσα για την αντιμετώπισή της, προοδευτικά αποδεικνύονται ελλιπή. Η μέθοδος αυτή καλεί το άτομο να ακούσει το δικό του σώμα, τις ευαισθησίες, τα όρια και τις ανάγκες του. Ίσως να μοιάζει στερητική αρχικά, αλλά ίσως και να μην χρειάζεται να αλλάξει το άτομο υπερβολικά τις συνήθειές του. Για παράδειγμα, αν κάποιον τον ενοχλεί τελικά ο καφές μπορεί να αποδειχτεί μέσω του ημερολογίου, ότι στην δόση του ενός καφέ την ημέρα η ημικρανία δεν εμφανίζεται, ενώ σε δόση μεγαλύτερη της μίας δοσολογίας σταματά το σώμα να ανέχεται την καφεΐνη.

H αποφυγή όλων των πιθανά «ένοχων» τροφίμων δεν ενδείκνυται, χωρίς την παρακολούθηση ειδικού. Καλό θα ήταν ο πάσχοντας να αναγνωρίσει κάποια από αυτά τα τρόφιμα που μπορεί να συνδέονται με την δική του ημικρανία. Ίσως κάποια από αυτά να καταναλώνονται συχνά και σε μεγάλες ποσότητες. Η διαιτολογική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της ημικρανίας εξαρτάται από τον ίδιο τον ασθενή και τις αντιδράσεις του οργανισμού του. Κατά τη θεραπεία χρησιμοποιείται, διατροφικό ημερολογίο ώστε να αναγνωριστούν τα τρόφιμα που πυροδοτούν τις κρίσεις. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται συχνά συμπληρώματα όπως για παράδειγμα το μαγνήσιο, η ριβοφλαβίνη και το συνένζυμο Q10 που μπορούν να βοηθήσουν περαιτέρω.

Τέλος, διατροφικά είναι σημαντικό να ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή φτωχή σε γλυκά χωρίς να παραλείπουμε γεύματα. Να συμπεριλαμβάνουμε στη διαιτολόγιό μας τρόφιμα όπως: τα αμύγδαλα ή το ρόφημα αμυγδάλου, το σκόρδο και ο μαϊντανός, τα κεράσια (όταν είναι στην εποχή τους) και να πίνουμε άφθονο νερό. Ο τρόπος ζωής μας είναι εξίσου πρωταρχικής σημασίας. Αρκετή ξεκούραση, δραστηριότητες που μας κάνουν να ξεχνάμε τα άγχη της καθημερινότητας, ένα χαλαρωτικό μασάζ, ενώ παράλληλα είναι ουσιαστική βοήθεια στις ημικρανίες η μείωση του καπνίσματος και του καφέ. Η αλλαγή των καθημερινών μας συνηθειών μπορεί να αλλάξει σταδιακά, αξιοποιώντας χρόνο για να ασχοληθούμε με τη φροντίδα του εαυτού μας.